کاهش رغبت به ازدواج مجدد (مطالعه موردی: زنان سرپرست خانوار شهر اصفهان)

پژوهش حاضر در پی آن است تا به توصیف و تفسیر کنش­ ها و اعمال مشارکت­ کنندگان (زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام ­خمینی استان اصفهان) در پدیده ازدواج مجدد بپردازد و تجربه زیسته قبل­ از طلاق و دلایل کاهش رغبت این زنان به ازدواج مجدد را کشف و توصیف کند. پیچیدگی و چند­وجهی­ بودن پدیده تحت مطالعه از­یک­سو و زمینه­ مند­بودن در بافت فرهنگی از سوی­ دیگر، به اتخاذ رهیافت کیفی و استراتژی پدیدارشناختی و نظریه زمینه­ ای منجر شد. برای این منظور، سعی شد داده­ های پژوهش با ابزار مختلفی چون مصاحبه­ های عمیق و نیمه­ ساختمند، مشاهده­ های میدانی و مشارکتی، گفتگوهای غیر­رسمی و استفاده از اسناد و گزارش­ها جمع ­آوری شود. در­نهایت، یافته ­های به ­دست ­آمده در­قالب مدل پارادایمی اشتراوس و کوربین ارائه شد. میدان مطالعه زیست­ جهان مددجویان تحت حمایت کمیته امداد است. جامعه آماری پژوهش شامل زنان سرپرست خانواده با دامنه سنی 18 تا 45 سال بودند که تحت حمایت کمیته امداد امام­ خمینی استان اصفهان قرار داشتند و دست کم یک­بار ازدواج کرده­ بودند و در­حال حاضر یا تصمیم به ازدواج مجدد گرفته ­بودند یا هنوز هیچ ­گونه قصدی برای ازدواج مجدد نداشتند. در این پژوهش از ترکیب دو روش کیفی پدیدار­شناسی و نظریه زمینه­ ای و دو روش نمونه­ گیری هدفمند و نظری استفاده شد. به­ منظورگردآوری داده­ ها از تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شد. در تحلیل مصاحبه ­ها نیز سه مرحله کد­گذاری، شامل کدگذاری باز، گزینشی و محوری صورت گرفت. یافته ­های به ­دست­آمده شامل موضوع اصلی خط سیر زندگی قبل­ از طلاق و شش زیر مضمون فرعی: «پیش­ زمینه­ های خانوادگی قبل­از ازدواج»، «شرایط ازدواج»، «ویژگی­ های همسر»، «رابطه جنسی»، «تلاش برای حفظ زندگی» و «جرقه اصلی طلاق» بوده است. بر­این­ اساس، مشارکت­ کنندگان در فرایند تصمیم­ گیری برای ازدواج مجدد به­ نوعی جانشین­ های نسبی به­ منظور رفع نیازهای اقتصادی، اجتماعی، عاطفی و فیزیولوژیکی رسیده­ اند که آنها را برای مقاومت در برابر ازدواج مجدد یاری کرده است. نظریه داده­ مبنای حاضر در­قالب یک مدل زمینه­ ای شامل سه بعد «شرایط»، «تعاملات» و «پیامدها» ارائه شده که خود مبین نظریه زمینه­ ای نهایی است.